جامعه اطلاعاتی امریکا معتقد است ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه به جنگ در اوکراین به عنوان جنگی نگاه میکند که «نباید در آن بازنده باشد» و پیشبینی کرده طی روزهای آینده، درگیریها در اوکراین بدون توجه به تلفات انسانی گستردهای که ممکن است برجای بگذارد تشدید میشود. کارشناسان نظامی هم میگویند به احتمال بسیار روسیه طی چند روز آتی عملیاتی بزرگ برای تسخیر شهر کییف پایتخت اوکراین خواهد داشت.
ایوریل هِینز، مدیر اطلاعات ملی امریکا روز سهشنبه در جلسه استماع کنگره اعلام کرد عقبماندگی ارتش روسیه از برنامه زمانبندی از پیش تعیین شده نمیتواند ولادیمیر پوتین را از ادامه جنگ در اوکراین بازدارد. به گفته او، «رییسجمهور روسیه هنوز مطمئن است که از نظر نظامی میتواند اوکراین را شکست دهد و از همین رو میخواهد با تسخیر اوکراین و فشار آوردن به کشورهای عضو ناتو، از حمایت این کشورها از اوکراین جلوگیری کند.» هِینز تاکید کرد مسکو در ابتدا مقاومت اوکراینیها را تا حد زیادی دستکم گرفته بود.
ویلیام برنز، دیپلمات کهنهکار امریکایی و رییس سازمان CIA نیز با تایید گفتهها هِینز افزود که تصمیم پوتین برای تجاوز نظامی به اوکراین براساس برخی فرضیات اولیه در کرملین اتخاذ شد که روند حوادث نشان داد این فرضیات صحیح نبودند. برنز تصریح کرد که پوتین باور داشته ارتش روسیه میتواند یک پیروزی «قاطع»، «سریع» و «با کمترین تلفات ممکن» کسب کند و اطمینان داشت که اقتصاد روسیه برای مقابله با تحریمهای احتمالی آماده است.
او درباره احتمالاتی که برای آینده جنگ اوکراین وجود دارد، گفت: «در هفتههای زشت آینده، عملیات روسها بیتوجهتر از قبل نسبت به تلفات انسانی احتمالی که ممکن است پدید آید ادامه خواهد یافت اما بعید است که در پایان مسکو بتواند یک رژیم دستنشانده را در کییف مستقر کند؛ چراکه اوکراینیها به مقاومت شدید و البته موثر ادامه خواهند داد.»
در ادامه این جلسه، ایوریل هِینز به اعضای کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان توضیح داد که از نظر ایالات متحده، دستور آمادهباش ولادیمیر پوتین به نیروهای هستهای روسیه اقدامی «کاملا غیرمعمول» بوده اما این دستور به معنای «یک تهدید فوری و جدی» برای امریکا نیست و هدف پوتین از این کار ارسال پیام به امریکا بوده است: «ما این تهدید را بسیار جدی میگیریم اما ارزیابیمان این است که هدف اصلی روسیه انتقال این پیام به ایالات متحده و ناتو بوده است که از درگیر شدن در جنگ اوکراین خودداری کنند.»
براساس گزارشی که جامعه اطلاعاتی امریکا روز سهشنبه منتشر کرده، «روسیه هیچ تمایلی به تقابل نظامی مستقیم با ایالات متحده ندارد.» در این گزارش که زمان آمادهسازی آن به ماه ژانویه و پیش از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین بازمیگردد نوشته شده است که هدف اصلی مسکو «توافق با واشنگتن درخصوص عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر و همچنین به رسمیت شناخته شدن نفوذ روسیه در جمهوریهای استقلالیافته از شوروی سابق است.»
اسکات بِریر، ژنرال امریکایی و مدیر آژانس اطلاعات دفاعی این کشور هم به اعضای کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان گزارش داد برآوردهای ارتش ایالات متحده نشان میدهد تلفات روسیه از زمان درگیر شدن در جنگ اوکراین، بین 2 هزار الی 4 هزار نفر بوده که رقمی قابل توجه به حساب میآید. به گفته ویلیام برنز، همزمان در داخل روسیه بین 13 هزار الی 14 هزار نفر در پی اعتراض به جنگ بازداشت شدهاند. کرملین اما ادعاهای مقامهای غربی را رد میکند. کرملین در چهاردهمین روز از تهاجم نظامی ارتش روسیه به خاک اوکراین که تاکنون با کشته و آواره شدن شمار زیادی از شهروندان اوکراینی همراه شده اعلام کرد که قصد سرنگونی دولت حاکم بر کییف را ندارد. سخنگوی وزارت خارجه روسیه در این خصوص تصریح کرد که هدف «عملیات ویژه فدراسیون روسیه در اوکراین» سرنگونی دولت فعلی این کشور نیست. ماریا زاخارووا روز چهارشنبه در جریان یک نشست خبری گفت که «این عملیات علیه مردم غیرنظامی انجام نمیشود و قصد آن اشغال اوکراین و نابودی دولت حاکم بر آن» نیست.
زاخارووا پیش از حمله روسیه به اوکراین در واکنش به گزارشهای اطلاعاتی مبنی بر حمله قریبالوقوع روسیه به اوکراین با تمسخر این گزارشها گفته بود لطفا بگویید چه زمانی این حمله صورت میگیرد تا من بتوانم برای تعطیلاتم برنامهریزی کنم.
حمله قریبالوقوع به کییف
روزنامه گاردین به نقل از دو کارشناس مسائل نظامی نوشته است که روسیه در حال حاضر هدف اصلی خود را حل مشکلات لجستیکی و تامین تجهیزات موردنیاز نیروهایش در قلب اوکراین قرار دارد و زمانی که به این هدف دست پیدا کند احتمالا عملیاتی بزرگ برای ورود به شهر کییف و تسخیر پایتخت اوکراین انجام خواهد داد. به نوشته این روزنامه، طی روزهای گذشته صفهای طویلی از خودروهای زرهی و کامیونهای حامل تجهیزات، آذوقه و سایر موارد مورد نیاز نیروهای روسی در جادههای شمال غرب کییف دیده میشد اما اکنون این مشکلات لجستیکی که در پی برنامهریزی اولیه اشتباه پدید آمده بود به مرور در حال رفع شدن است و این یعنی طی 96 ساعت آینده احتمال زیادی برای آغاز عملیات گسترده روسها برای تسخیر پایتخت اوکراین وجود دارد. به گفته آنها با اینکه کاروان طولانی لجستیکی روسها در جاده شمال غربی منتهی به کییف یک نقطه ضعف اساسی برای ارتش روسیه به حساب میآمد اما نیروهای اوکراینی نتوانستند به خوبی از این فرصت بهره ببرند و کاروان روسها را نابود کنند. هرچند که آنها با استفاده از پهپادهای بیرقدار ساخت ترکیه آسیبهایی به کاروان لجستیکی روسیه وارد کردند.
تردید غرب در تجهیز اوکراین
در چنین شرایط خطیری، غربیها هنوز در حمایت جدی نظامی از اوکراین مرددند و تصمیمگیری درخصوص ارسال جنگندههای میگ-29 ارتش لهستان به اوکراین مدام به تعویق میافتد. ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهور اوکراین، در چهاردهمین روز تهاجم روسیه از کشورهای غربی خواست هواپیماهای جنگنده را «هرچه زودتر» برای کشور او بفرستند. به گزارش یورونیوز، زلنسکی خطاب به کشورهای غربی گفت: «هر چه زودتر تصمیم بگیرید و برای ما هواپیما بفرستید.» وی با تشکر از ورشو به خاطر پیشنهاد ارسال میگ-29 از اینکه هنوز تصمیمی در این خصوص گرفته نشده است ابراز تاسف کرد. لهستان پیشتر با پیشنهادی غافلگیرانه گفته بود آماده است تمام هواپیماهای میگ-29 خود را بدون تاخیر و رایگان به پایگاه رامشتاین (در آلمان) منتقل کند و آنها را دراختیار دولت ایالات متحده قرار بدهد تا به اوکراین تحویل داده شوند. با این حال واشنگتن که به نظر میرسد از گسترش درگیریها هراس دارد، چراکه روسیه هشدار داده است ارسال چنین هواپیماهایی توسط کشور ثالث را دخالت مستقیم در جنگ اوکراین میداند، این پیشنهاد را رد کرد. روز گذشته، کامالا هریس، معاون اول رییسجمهور امریکا در سفری از پیش اعلام نشده و غیرمنتظره عازم لهستان شد و براساس گزارش آسوشیتدپرس از این سفر درباره مساله مهاجران اوکراینی و همچنین ارسال جنگنده به این کشور با مقامات ورشو به بحث و تبادلنظر پرداخت. هنوز نتایج این گفتوگوها مشخص نیست. کرملین روز چهارشنبه پیشنهاد لهستان برای تحویل جتهای میگ-29 به امریکا و سپس انتقال آنها به اوکراین را محکوم کرد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین با اشاره به این پیشنهاد آن را یک «سناریوی بسیار نامطلوب و بالقوه خطرناک» خواند.
انتظارات محدود از یک دیدار
وزرای خارجه روسیه و اوکراین قرار است روز پنجشنبه در ترکیه با یکدیگر دیدار کنند. رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه، روز چهارشنبه با ابراز تاسف از جنگ در اوکراین گفت امیدوار است وزرای خارجه اوکراین و روسیه در دیدار فردای خود در استانبول به توافقی برای آتشبس دست یابند. اردوغان همچنین با انتقاد از آنچه «نژادپرستی در غرب» علیه روسیه خواند، گفت: «ذهنیتی که انسانهای بیگناه را براساس مذهب، نژاد و رنگ پوستشان متمایز میکند، از انسانیت و تمدن نصیبی نبرده است. باید حمایتها از اوکراین ادامه داشته باشد اما این روند نباید تبدیل به تبعیض و اقدامات غیرقانونی علیه شهروندان، ادبیات، دانشجویان و هنرمندان روسی شود.» تحلیلگران امید زیادی به اثربخشی این دیدار در مسیر توقف جنگ و درگیری ندارند.